Uzatma yolculuğunda en değerli eşlikçiniz, doğru zamanda doğru fizik tedavidir. Hedefimiz; eklem açıklığını korumak, kas–sinir dengesini desteklemek, güvenli yüklemeyle yürüyüşü iyileştirmek ve kaynama tamamlanırken fonksiyonu geri kazandırmaktır.
Önemli: Yük verme düzeyi; kullandığınız sisteme (iç çivi/eksternal fiksatör) ve cerrahınızın protokolüne göre belirlenir. Aşağıdaki öneriler genel çerçevedir; bireysel planınız hekim ve fizyoterapistinizle birlikte yazılır.
Hedef: Eklem sertliğini ve kas kısalmasını önlemek, dolaşımı desteklemek, sinir güvenliğini korumak. Gün boyunca kısa, sık aralıklarla çalışmak uzun bir seans yapmaktan daha etkilidir.
Eklem hareketliliği: Diz–kalça–ayak bileği ağrısız aktif/pasif-assistif hareketler. Femur uzatmasında diz tam ekstansiyonunu korumaya, tibia uzatmasında ayak bileği dorsifleksiyonunu (eşlik eden gastrosoleus kısalmasını önleyerek) sürdürmeye özel önem verilir.
Kas uzunluğu: Hamstring ve gastrosoleus için nazik ve süreli germe; aşırı agresif germeden kaçının. Gerekirse gece ortezi/AFO hekim önerisiyle kullanılır.
Kas aktivasyonu: Quadriceps–gluteus medius izometrikleri, düz bacak kaldırma (kontrollü), ayak içi kas egzersizleri, ankle pump ile ödem kontrolü.
Patella ve yumuşak doku mobilizasyonu: Diz kapağı çevresinde nazik kaydırmalar; fasyal gevşetme.
Yürüyüş ve denge: Protokole göre kısmi yük ile koltuk değneği/ yürüteç; ağırlık aktarımı, çift ayak denge ve temel propriyosepsiyon çalışmaları.
Nörolojik dikkat: Tibanın yan tarafında çekilme, ayak sırtında uyuşma/karıncalanma gibi peroneal sinir gerilimi işaretleri olursa hemen ekibinize bildirin; gereğinde uzatma hızı ve egzersiz açısı yeniden düzenlenir.
Hedef: Simetrik yürüyüş, kuvvet–dayanıklılık, denge ve koordinasyon. Yük artışı radyolojik iyileşme onayıyla, kademeli yapılır.
Kapalı kinetik zincir: Mini squat (0–45°), step-up/step-down (alçak yükseklik), kalça hinge paternleri.
Kuvvet & dayanıklılık: Bant/kablo ile kalça abdüktörleri, hamstring–quadriceps dengesi, baldır heel raise (çift → tek ayak), eksantrik yüklenmeler.
Kardiyo & mobilite: Düşük dirençli bisiklet, su içi yürüyüş/koşu bandı, eliptik; eklem hareket açıklığını koruyan aktif mobilizasyonlar.
Denge & yürüme: Tek ayak denge, göz kapalı/baş çevirme varyasyonları; metronomla adım ritmi, yük–itme fazı eğitimi.
Fonksiyonel dönüş: Zıplama/çok yönlü yükler ve koşu; kuvvet simetrisi (%85–90), ağrısız ROM ve kontrol testleri sağlandığında eklenir.
Ağrı/ödem: Aralıklı soğuk uygulama, elevasyon, uygun kompresyon; yara ve pin giriş yerlerinde hijyen kuralları.
Kaçınılması gerekenler: Bir anda yük artışı, “acı yoksa gelişim yok” yaklaşımı, agresif germeler, tek bir ekleme odaklanıp kalça–merkez–dengeyi ihmal etmek.
Kişisel plan ister misiniz? Protokolünüzü, cihaz tipinizi ve hedeflerinizi paylaşın; size özel hafta hafta egzersiz çizelgesini ve yükleme planını birlikte oluşturalım.
Op. Dr. Sedat Duman
Time To Be Taller yılların tecrübesiyle
Mall of İstanbul'da bulunan kliniğinde hastalarına hizmet vermektedir.
